صلیب کاتانگا پول رایج آفریقا
این شمش که به شکل های X و H از مس به روش ریختهگری تولید می شده را معمولاً به آن صلیب کاتانگا میگویند، کاتانگا، یک منطقه معدنی غنی در بخش جنوب شرقی جمهوری دموکراتیک کنگو (زئیر سابق) در امتداد رودخانه کاسای می باشد. این واحد پول کلاسیک مرتبط با منطقه و احتمالاً شناخته شده ترین نوع پول قبایلی آفریقا است. این شمش ها از جنس مس خالص و با قطر ۳۰ سانتیمتر و تا وزن ۱.۸ کیلوگرم یافت شده است .
برای قرنها این صلیبها نشانهی ثروت بودند و برای پرداخت و تجارت استفاده میشدند. از آنجایی که آنها در مکان های تدفین یافت شده اند، با آیین های تدفین نیز همراه بوده اند.
رایجترین شکلهای پول سنتی در آفریقا که از فلز ساخته میشد ، این مزیت بزرگ را داشت که مردم می توانستند ثروت را به شکلی ذخیره کنند که در صورت نیاز، ممکن بود ذوب شده و به ابزار یا سلاح تبدیل شود.
کنگوها فلزات غیرآهنی – مس، سرب و قلع – را به عنوان مواد بسیار گرانبها در نظر می گرفتند. اشیاء ساخته شده از این فلزات وسیله مبادله ای گسترده و مهم در تنظیم قراردادهای اجتماعی مانند ازدواج بود. در اوایل قرن بیستم، برای مبادله با یک صلیب می توانستند پنج تا شش جوجه، دو قد پارچه خوب، هشت تا نه پوند لاستیک یا شش تبر بخرند .
منطقه کاتانگا مدت کوتاهی پس از اینکه بلژیک استقلال این منطقه را در سال 1960 اعطا کرد استقلال خود را از جمهوری دموکراتیک کنگو اعلام کرد. ایالت کاتانگا از صلیب به عنوان نماد ملی استفاده می کرد. سه صلیب قرمز کاتانگا در بالا و پایین پرچم آن نقش کردند و در سال 1961 کاتانگا اولین سکه های خود را با واحد های ۱ و ۵ فرانک برای گردش منتشر کرد. نسخه طلای سکه پنج فرانک نیز به عنوان یادبود غیر رایج منتشر شد. در ادای احترام به میراث منطقه، سکه ها تصویر صلیب کاتانگا را نشان دادند. پس از دو سال جنگ، کاتانگا در سال 1963 به اجبار با جمهوری دموکراتیک کنگو متحد شد.
اشکال صلیب کاتانگا
سکه های رایج کاتانگا ۱ و ۵ فرانک ۱۹۶۱ (این سکه ها فقط در یک سال ضرب و مورد استفاده قرار گرفتند)